Około 3 mln Polaków choruje na cukrzycę, a prawdopodobnie 5 mln ma stan przedcukrzycowy. Szacuje się, że nawet co trzeci chory nie został jeszcze zdiagnozowany i nie wie o swojej chorobie. Tymczasem wczesne rozpoznanie i właściwe leczenie daje możliwość uniknięcia groźnych dla zdrowia powikłań, takich jak utrata wzroku, niewydolność nerek, udar mózgu czy zawał serca – podaje Biuro Prasowe Newseria. Chorują coraz młodsze osoby .Cukrzyca typu I przebiega gwałtownie. Charakteryzuje się szybką utratą masy ciała, ciągłym uczuciem zmęczenia, problemami z koncentracją, zmniejszeniem odporności organizmu, wzmożonym pragnieniem, pogorszeniem ostrości wzroku, a nawet zaburzeniami świadomości. Cukrzyca typu II jest bardziej podstępna. Jej objawy ujawniają się dopiero po latach i należą do nich m.in. zmiany ropne na skórze, grzybica, przewlekłe zapalenie pochwy u kobiet, impotencja u mężczyzn, a także trudności z gojeniem się ran, które niekiedy wymagają antybiotykoterapii.
Jak ograniczyć prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy?
Warto wziąć pod uwagę poniższe zalecenia.
1. Wysiłek fizyczny zwiększa wrażliwość mięśni na działanie insuliny i może znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby u osób z upośledzoną tolerancją glukozy.
2. Wystrzegać się „cudownych diet redukcyjnych”. Chorzy nie mogą drastycznie zmieniać godzin spożywania posiłków.
3. Nie powinni palić tytoniu.
4. Ani pić alkoholu.
5. Warto ograniczyć np. leki antykoncepcyjne.
6. Przyjrzeć się lekarstwom dotychczas stosowanym pod kątem włączenia zamienników, jeśli jest to możliwe.
7. Warto ograniczyć tłuszcze zwierzęce na rzecz olejów roślinnych.
8. Zrezygnować z cukrów prostych i produktów dosładzanych (wskazana uważna lektura etykiet produktowych).
9. Wybierać pełnoziarniste produkty mączne.
10. Zwiększyć spożycie błonnika.
11. Edukować się w zakresie indeksu glikemicznego produktów (IG), eliminując te o wysokim IG. Edukacja w cukrzycy jest kluczowa, gdyż pozwala zrozumieć, jak wiele zależy od nich samych w zakresie regularnych pomiarów poziomu glukozy we krwi.
12. Wolniej jeść, wtedy węglowodany nie spowodują szybkiego wzrostu stężenia insuliny.
13. Zwiększyć spożycie surowych warzyw - gotowanie, smażenie, pieczenie zwiększa IG produktu.
14. Jeśli lekarz zleci leki, trzeba je regularnie przyjmować oraz monitorować poziom cukru we krwi. Niedawno wprowadzono nowe leki - flozyny, które poprawiają rokowanie we współtowarzyszących chorobach sercowo-naczyniowych (zawał, udar mózgu) oraz ograniczają nefropatię cukrzycową.
Cukrzyca a choroby nerek
Cukrzycowa choroba nerek prowadzi do ich niewydolności, dializ a nawet przeszczepów nerki. Pogłębiają ten proces: nieleczone nadciśnienie tętnicze, dieta bogata w białko i sól, zaawansowanie innych powikłań cukrzycy, w szczególności w obrębie układu krążenia oraz palenie papierosów. Choroba nerek dotyka ok. 15-20% pacjentów diabetologicznych i choć nie można odwrócić uszkodzeń tego narządu, to skutecznie można zapobiegać pogłębianiu się patologii (leki blokujące układ RAA oraz receptory mineralokortykoidowe, a także z grupy flozyn i agonistów GLP-1).
Cukrzyca a antybiotyki
Jakość bakterii jelitowych jest ważna dla powstawania otyłości, insulinooporności i cukrzycy. Terapie antybiotykowe zmieniają mikrobiotę jelitową. Badacze z Wielkiej Brytanii potwierdzili, że stosowanie niektórych grup antybiotyków zwiększa ryzyko zachorowania na cukrzycę. Jak się to tłumaczy?
U chorych na cukrzycę obserwuje się często wysoki wskaźnik masy ciała - BMI, czyli z angielskiego Body Mass Index, który jest obliczany przez porównanie wzrostu i masy ciała. Jego wartość jest pomocna w ocenie ryzyka wystąpienia chorób związanych z nadwagą, takich jak miażdżyca lub choroba niedokrwienna serca. Im mniejsza wartość BMI, tym ryzyko wystąpienia chorób jest niższe (praktyczny kalkulator BMI znajduje się na stronie: ikard.pl/badanie-bmi.html). Wysoka masa ciała, hiperlipidemia i choroba wieńcowa stanowią zespół metaboliczny. U osób nim obciążonych częściej występują zakażenia układu moczowego i skóry, które są leczone antybiotykami - pochodnymi penicyliny, makrolidami i TMP/SMX.
Badania (obejmujące ponad milion osób, w tym ponad 200 tys. chorujących na cukrzycę) sprzed kilku lat potwierdziły, że wielokrotne antybiotykoterapie zwiększają ryzyko cukrzycy, które wzrasta wraz z częstością przyjmowania niektórych grup leków bakteriobójczych. Nie stwierdzono jednak związku między leczeniem imidazolem, lekami przeciwwirusowymi i przeciwgrzybiczymi a ryzykiem cukrzycy niezależnie od liczby cykli leczenia. Ustalono, że NIE wszystkie antybiotyki wzmagają ryzyko wystąpienia cukrzycy. Na przykład TMP/SMX bez względu na liczbę cykli ich stosowania nie zwiększały zachorowalności.
Gdy analizowano przypadki cukrzycy typu 1., zwiększenie prawdopodobieństwa wystąpienia cukrzycy występowało jedynie w przypadku stosowania więcej niż 5 serii penicyliny lub 2–5 serii cefalosporyny. Nie wykazano podobnego działania innych grup antybiotyków. Wielokrotne stosowanie antybiotyków powodowało zmiany mikrobioty jelitowej u pacjentów z cukrzycą typu 2. i zwiększone ryzyko nadwagi u niemowląt (jeśli te przyjmowały leki z tej grupy w pierwszym roku życia). Prawdopodobnie zaburzenie składu drobnoustrojów jelitowych, zmienia ekspresję genów metabolicznych. Naukowcy przypuszczają, że pewne bakterie są bardziej odpowiedzialne za wystąpienie otyłości i cukrzycy niż inne i po niektórych kuracjach antybiotykowych te niekorzystne dla zdrowia mogą namnażać się w jelicie. Konieczne są dalsze badania.
Cukrzyca a statyny
Statyny są powszechnie stosowane w leczeniu zburzeń lipidowych, obniżają poziom cholesterolu. Niestety, potwierdzono, że mogą przyspieszyć lub nasilić występowanie cukrzycy oraz im wyższa dawka statyn, tym szybszy był postęp cukrzycy.
Naukowcy z USA przebadali 83 tys. osób chorujących na cukrzycę, stosujących statyny i tyleż samo pacjentów, którzy ich nie stosowali. Pierwsza grupa była bardziej narażona na zaostrzenie tej choroby i wcześniejsze włączenie do leczenia insuliny oraz innych rodzajów leków obniżających wysoki poziom cukru we krwi, niż ci, którzy nie przyjmowali statyn.
Korzyści ze stosowania statyn u pacjentów z cukrzycą typu 2. są znacznie większe niż potencjalne skutki uboczne, więc nie powinno się z nich rezygnować. Można ewentualnie rozważyć włączenie nowej generacji specyfików, które są podawane w zastrzykach raz na dwa tygodnie lub rzadziej, a także skutecznie obniżają poziom cholestrolu. Leczenie otyłości, nadciśnienia tętniczego i wysokiego poziomu cholesterolu są równie ważne, jak kontrola poziomu cukru.
Źródła: drugs.com/news/statins-good-heart-maybe-not-so-good-diabetes-100812.html, Eur J Endocrinol. 2015 czerwiec; 172(6): 639–648. doi:10.1530/EJE-14-1163, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, dluzszezyciezcukrzyca.pl, newseria.pl nformacja prasowa
